تجارت الكترونيك چيست؟ چه مزایا و معایبی دارد؟
تجارت الکترونیک یا ecommerce به معنای تجارت کالا و خدمات در اینترنت است. فكر كنید اینجا یك مرکز شهر شلوغ و یا مغازه آجری شماست که در بستر اینترنت به صفر و یک تبدیل شده است. فضای تجارت الكترونیك در سال‌های اخیر آنقدر رشد داشته كه پیش‌بینی شده امسال حدود 2.14 میلیارد نفر از سراسر جهان کالاها و خدمات مورد نیازشان را به صورت آنلاین خریداری كنند. این در حالی است كه تعداد اعضای اصلی‌ای که از فروشگاه‌های آمازون خرید می‌کنند اکنون به بیش از 150 میلیون نفر رسیده است.
تجارت الکترونیک یک راه در میان صدها راهی است كه افراد برای خرید كالاها و خدمات مختلف دارند. برخی كسب و كارها تنها كاری در این حوزه می‌كنند این است كه محصولاتشان را به صورت آنلاین می‌فروشند. اما برای بسیاری از كسب و كارهایی كه نگاه و رویكردی جدی به این عرصه دارند، تجارت الکترونیک یک کانال توزیع است. یعنی فروش آنلاین بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر محسوب می‌شود که شامل فروشگاه‌های فیزیکی و سایر جریان‌های درآمدی نیز می‌شود. در هر صورت، تجارت الکترونیک به استارتاپ‌ها، کسب‌وکارهای کوچک و شرکت‌های بزرگ اجازه می‌دهد تا محصولات خود را در مقیاس بزرگ بفروشند و به مشتریانی در سراسر جهان دست یابند.
تجارت الكترونیك (e-commerce) چیست؟
وبسایت تجارت الكترونیك ویترین فروشگاه آنلاین شماست. این فروشگاه آنلاین كه شما محصولاتتان را در آن نمایش می‌دهید، انجام معاملات میان خریداران و فروشنده را تسهیل می‌كند.
می‌توان گفت كه وبسایت شما دقیقا همان كاری را می‌كند كه فروشگاه فیزیكی‌تان می‌كند، اما در مقیاسی وسیع‌تر و با مشتریانی از سراسر دنیا. كسب و كارها ممکن است در فروشگاهی مانند آمازون و دیجی‌كالا یک تجربه فروشگاهی به نام تجارت الكترونیك داشته باشند و یا سایت تجاری خود را با یک دامنه اختصاصی بسازند. مهم این است كه تجربه خرید و فروش آنلاین در آن جریان داشته باشد.
انواع كسب‌وكارهای تجارت الكترونیك
1. بیزینس به مصرف‌كننده (B2C)
B2C محبوب‌ترین مدل تجارت الکترونیک یا ecommerce است. در این مدل خرید و فروش بین یك بیزینس و مصرف‌كننده عادی انجام می‌شود. تقریبا تمام خریدهایی كه ما از سایت‌های خرده‌فروش می‌كنیم جزو این دسته هستند. مثلا شما اگر یك فروشگاه اینترنتی را باز كنید و از آن یك شال بخرید، مدل كسب و كار آن آنلاین شاپ B2C است.
2. بیزینس به بیزینس (B2B)
تجارت الکترونیک B2B به این معناست كه یك كسب و كار کالا یا خدماتی را به كسب و كار دیگر بفروشد. مانند یک تولید کننده و عمده فروش كه فعالیت اقتصادی‌شان بهم وابسته است. در این نوع از كسب و كار، شما دیگر با مصرف‌كننده عادی طرف نیستید و محصول خود را به یك كسب و كار دیگر می‌فروشید. به همین خاطر هم است كه در مدل B2B معمولاً محصولاتی چون مواد خام، نرم‌افزار و چیزهایی كه مورد نیاز كسب و كارهای دیگر است به فروش می‌رسد.
3. مستقیم به مصرف کننده (D2C)
تجارت الکترونیک D2C جدیدترین مدل تجارت الکترونیک یا ایکامرس است. به همین خاطر هم روندها در آن به طور مداوم در حال تغییر است. D2C به این معنی است که یک نام تجاری بدون مراجعه به خرده‌فروش، توزیع‌کننده و یا عمده‌فروش، مستقیماً كالایش را به مشتری نهایی خود می‌فروشد. مدل اشتراكی كه در آن خریدار با پرداخت مبلغی خاص، یك محصول را در بازه زمانی مشخصی دریافت می‌كند، یكی از انواع محبوب D2C است. در كنار آن، فروش مستقیم از طریق پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، پینترست، فیس‌بوک و … هم در این مدل از تجارت الكترونیك بسیار محبوب است.
4. مصرف كننده به مصرف كننده (C2C)
این نوع از كسب و كار را در سایت‌هایی همچون دیوار و شیپور می‌توان دید. در مدل C2C مبادله اقتصادی بین دو مصرف‌كننده شكل می‌گیرد.
5. مصرف‌كننده به بیزینس (C2B)
این مدل كسب و كار همانطور كه از نامش پیداست، به معنای فروش خدمات یا یك محصول خاص از مصرف كننده به یك بیزینس است. برای مثال عكاسان، مشاوران كسب و كار، نویسندگان و به طور كلی فریلنسرها در این مدل گنجانده می‌شوند.
تجارت الکترونیک کجا و چگونه انجام می‌شود؟
شیوه و فرایند خرید آنلاین هر روز در حال تغییر است. یك دوره همه از لپتاپ و كامپیوتر برای خرید آنلاین استفاده می‌كردند و یك دوره از گوشی موبایل و تبلت. امروزه خرید آنلاین تا حد زیادی به شبكه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام و فیسبوك گره خورده. مخاطبان یك برند در صفحات آن در سوشال مدیا می‌چرخند و بر اساس عكس‌ها و بازخورد دیگر كاربران درباره خریدن یا نخریدن یك محصول تصمیم می‌گیرند.
اینجا ما سه شیوه اصلی تجارت الكترونیك (ایکامرس) را كه امروزه بسیار پركاربرد است مرور می‌كنیم.
-
تجارت M یا M-commerce
تراکنش‌های آنلاینی که در دستگاه‌های تلفن همراه انجام می‌شوند، به عنوان تجارت تلفن همراه یا «M-commerce» شناخته می‌شوند. با توجه به همه‌گیر شدن استفاده از تلفن همراه و آسانی و كاربرد پذیری آن در فرایندهایی چون خرید كردن، جای تعجب نیست كه در سال 2021 تجارت موبایلی از تجارت غیر موبایلی پیشه گرفت.
به همین دلیل است كه طریقه نمایش صفحه فروشگاه آنلاین شما در صفحه موبایل بسیار مهم است و باید نسبت به بهینه بودن آن در موبایل اطمینان داشته باشید.
-
تجارت الکترونیک سازمانی (Enterprise ecommerce)
تجارت الکترونیک سازمانی به خرید و فروش محصولات به شرکت‌ها یا سازمان‌های بزرگ اطلاق می‌شود. اگر یک کسب و کار بزرگ انواع مختلفی از محصولات را بفروشد یا دارای چندین خط تولید باشد و به فروش آنلاین محصولاتش بپردازد، كسب و كارش زیرمجموعه تجارت الکترونیک سازمانی محسوب می‌شود.
-
تجارت الکترونیک رسانه‌های اجتماعی (Social media ecommerce)
رسانه‌های اجتماعی می‌توانند به شما در بازاریابی و تبلیغ فروشگاه‌های تجارت الکترونیک برای مخاطبان گسترده کمک کنند. همانطور که رسانه‌های اجتماعی به شما این فرصت را می‌دهند تا با دوستان و خانواده خود ارتباط برقرار کنید، پتانسیل جذب مشتریان جدید برای کسب و کارتان را نیز دارند. به طور كلی، شبكه‌های اجتماعی مجازی در سه حوزه مختلف می‌توانند به شما كمك كنند؛ جذب مشتری جدید، ایجاد آگاهی از برند و بالا بردن فروش آنلاین.
مزایا و معایب تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک (e-commerce)، به خصوص در حوزه خرده فروشی به سرعت در حال رشد است. در 12 ماه منتهی به سال 2020، مشاغل کوچک و متوسط در ایالات متحده بیش از 3.4 میلیارد از محصولشان را از طریق سایت آمازون فروختند. جالب است بدانید كه این آمار نسبت به سال گذشته‌اش 2.7 میلیارد افزایش داشته است.
به طور کلی، فروش حاصل از كسب و كارهای تجارت الکترونیک در سال 2020 بیش از 30 درصد نسبت به سال گذشته‌اش افزایش یافته است. با وجود اینكه بخشی از این رشد به دلیل همه‌گیری كرونا و افزایش ناگهانی خرید آنلاین در تمام دنیا بوده است، بسیاری از كارشناسان معتقدند روند رشد آن ادامه‌دار خواهد بود.
مزایای تجارت الكترونیك
- به سرعت در حال رشد است.
- امكان بازاریابی جهانی دارد.
- فرایند خرید را به شدت آسان می‌كند.
- به طور کلی هزینه‌های عملیاتی کمتری نسبت به یك كسب و كار سنتی دارد.
- امكان دسترسی مستقیم به بازار هدف دارد.
معایب تجارت الكترونیك
با وجود مزایای بسیار، تجارت الکترونیک یا ecommerce معایبی هم دارد كه باید به آن توجه كنید. برخی از مشاغل ممکن است بسته به حوزه كاری‌شان با ورود به تجارت الكترونیك با چالش‌های زیر مواجه شوند:
- نبود تعامل چهره به چهره با مخاطب
- مشکلات فنی
- امنیت داده‌ها
- حمل و نقل و انبارداری
برای آغاز فروش خود در سایت ایکامرسی‌تان به مقاله‌ی چگونه اولین فروش تجارت الکترونیک خود را سریع انجام دهید مراجعه کنید.
جمع‌بندی
همانطور كه دیدیم تجارت الكترونیك به فروش و ارائه كالا و خدمات در فضای اینترنت اطلاق می‌شود. این نوع از كسب و كار كه انواع مختلفی دارد، در سال‌های اخیر رشد بسیار قابل توجهی در ایران و بقیه نقاط دنیا داشته است. برای قدم گذاشتن به این حوزه شما هم می‌توانید با ساخت فروشگاه آنلاین خود شروع كنید.
منبع: