چطور رسید جعلی و فیک را تشخیص دهیم؟
اگر صاحب یک فروشگاه اینترنتی یا آنلاین‌شاپ باشید، احتمالاً تجربه کرده‌اید که برخی مشتری‌نماها پس از خرید، یک اسکرین‌شات از رسید بانکی ارسال می‌کنند. در نگاه اول همه‌چیز واقعی به نظر می‌رسد؛ لوگوی بانک، زمان تراکنش، شماره پیگیری و حتی مبلغ درست است. اما بعد از مدتی متوجه می‌شوید که پولی به حساب شما نیامده است!
این همان رسید جعلی یا فیک است که متأسفانه به یکی از روش‌های کلاهبرداری رایج در فضای مجازی تبدیل شده.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که رسید جعلی چیست، چه نشانه‌هایی دارد، چطور می‌توان آن را تشخیص داد و چه اقداماتی برای جلوگیری از ضررهای مالی باید انجام دهید.
Contents
رسید جعلی چیست؟
رسید جعلی معمولاً یک تصویر یا فایل ویرایش‌شده است که وانمود می‌کند یک تراکنش بانکی انجام شده. متقلبان با ابزارهای ساده‌ای مثل فتوشاپ، اپلیکیشن‌های ساخت فاکتور، یا حتی تغییر HTML در مرورگر، رسیدهایی شبیه رسید اصلی می‌سازند و برای فروشنده می‌فرستند.
هدف آنها این است که شما به‌محض دیدن رسید، محصول را ارسال کنید و بعد بفهمید که پولی دریافت نکرده‌اید.
چرا این موضوع برای فروشگاه‌های اینترنتی مهم است؟
-
کاهش اعتماد به فروشنده: اگر محصول ارسال شود و هزینه دریافت نشود، ضرر مستقیم مالی ایجاد می‌شود.
-
اتلاف زمان و انرژی: پیگیری تراکنش‌های جعلی وقت زیادی از شما می‌گیرد.
-
ضربه به برند: تجربه منفی در تراکنش‌ها می‌تواند باعث شود مشتریان واقعی اعتمادشان را به کسبوکار شما از دست بدهند.
نشانه‌های رسید جعلی
۱. نبود واریز در حساب بانکی
اولین و مطمئن‌ترین روش بررسی موجودی حساب یا پیامک بانکی است. اگر پولی واریز نشده باشد، رسید هرچقدر هم واقعی به نظر برسد، جعلی است.
۲. ناسازگاری فونت یا قالب رسید
بانک‌ها قالب‌های مشخصی دارند. اگر فونت، رنگ یا چیدمان نوشته‌ها کمی غیرمعمول به نظر برسد، احتمالاً رسید جعلی است.
۳. شماره پیگیری تکراری یا غیرواقعی
هر تراکنش یک کد یکتا دارد. اگر کدی که مشتری می‌فرستد با تراکنش‌های دیگر تکراری باشد یا در استعلام از بانک وجود نداشته باشد، رسید تقلبی است.
۴. ساعت و تاریخ مشکوک
برخی رسیدها تاریخ یا ساعتی دارند که با واقعیت همخوانی ندارد (مثلاً تراکنش در روز تعطیل بانکی یا ساعت غیرکاری).
۵. خطاهای نگارشی
رسیدهای فیک معمولاً حاوی غلط‌های تایپی یا نگارشی هستند که در رسید اصلی بانک دیده نمی‌شود.
روش‌های عملی برای تشخیص رسید جعلی
۱. اتصال به پیامک بانکی
مطمئن‌ترین راه این است که هر تراکنش فقط بعد از دریافت پیامک بانک یا مشاهده در اینترنت‌بانک معتبر شود.
🔑 نکته: هرگز صرفاً با دیدن تصویر رسید، محصول را ارسال نکنید.
۲. استعلام از درگاه پرداخت آنلاین
اگر از درگاه پرداخت رسمی استفاده کنید، تراکنش‌ها قابل پیگیری هستند. در پنل درگاه می‌توانید وضعیت تراکنش (موفق/ناموفق) را ببینید.
۳. بررسی کد رهگیری
کد رهگیری هر بانک فرمت مشخصی دارد. اگر کدی که مشتری فرستاده خارج از الگو بود، باید مشکوک شوید.
۴. استفاده از APIهای پرداخت
با اتصال سایت به API بانک یا درگاه واسط، وضعیت تراکنش‌ها به‌صورت سیستمی و لحظه‌ای تأیید می‌شود. این یعنی هیچ رسیدی امکان جعل ندارد.
۵. آموزش تیم پشتیبانی
اگر فروشگاه شما پشتیبان یا ادمین دارد، باید آموزش ببیند که هیچ‌وقت تنها با یک اسکرین‌شات، تراکنش را تأیید نکند.
اقدامات پیشگیرانه برای فروشگاه‌های اینترنتی
۱. اجبار مشتری به پرداخت آنلاین
بهترین راهکار این است که مشتریان را به استفاده از درگاه‌های پرداخت آنلاین در سایت هدایت کنید. این کار علاوه بر کاهش جعل، سرعت و اعتماد خرید را هم افزایش می‌دهد.
۲. عدم پذیرش کارت‌به‌کارت مستقیم
اگر مشتری اصرار به کارت‌به‌کارت دارد، تأکید کنید که فقط بعد از رسید پیامکی بانکی یا تأیید در اینترنت‌بانک محصول ارسال می‌شود.
۳. استفاده از سیستم‌های پرداخت امن
سوپرسرویس‌هایی مثل دیجیفای امکان اتصال سریع و امن به درگاه‌های بانکی معتبر را می‌دهند و فرآیند پرداخت را کاملاً خودکار و شفاف می‌کنند.
۴. ذخیره‌سازی و مستندسازی تراکنش‌ها
همیشه تراکنش‌ها را در یک فایل یا پنل مدیریتی ذخیره کنید. این موضوع در صورت بروز مشکل حقوقی یا شکایت، مدرک قابل استناد خواهد بود.
۵. اطلاع‌رسانی به مشتریان
به مشتریان واقعی‌تان آموزش دهید که فقط از روش‌های رسمی سایت خرید کنند. این کار اعتماد آنها را افزایش می‌دهد و جلوی سوءاستفاده را می‌گیرد.
ابزارهایی که می‌توانند کمک کنند
-
درگاه‌های واسط پرداخت (مثل زرین‌پال، آیدی‌پی و غیره) که تراکنش‌ها را لحظه‌ای گزارش می‌دهند.
-
سیستم‌های ضدتقلب که رفتار کاربر و تراکنش‌ها را تحلیل می‌کنند.
-
مدیریت هوشمند سفارش‌ها در سایت فروش که پرداخت و سفارش را به‌طور خودکار همگام می‌کند.
یک سناریوی واقعی
فرض کنید یک مشتری از فروشگاه آنلاین شما خرید می‌کند و بلافاصله یک اسکرین‌شات ارسال می‌کند. محصولی هم که سفارش داده ارزش بالایی دارد (مثلاً گوشی موبایل).
-
اگر ساده‌لوح باشید، محصول را ارسال می‌کنید و بعد می‌فهمید پولی واریز نشده.
-
اگر سامانه پرداخت شما به درگاه بانکی متصل باشد، قبل از ارسال محصول می‌توانید در پنل پرداخت بررسی کنید. اگر تراکنش ثبت نشده باشد، خیلی راحت از ضرر مالی بزرگ جلوگیری می‌کنید.
جمع‌بندی
رسید جعلی یا فیک یکی از شگردهای متقلبان برای کلاهبرداری از فروشگاه‌های اینترنتی است. راه‌های شناسایی شامل بررسی موجودی حساب، کد رهگیری، قالب رسید و استفاده از درگاه‌های معتبر است.
پیشگیری بهترین راه‌حل است: هرگز محصول را فقط با دیدن اسکرین‌شات ارسال نکنید.
قدم بعدی شما چیست؟
اگر صاحب یک آنلاین‌شاپ هستید و نمی‌خواهید قربانی رسیدهای جعلی شوید، باید فروشگاهتان را به یک سیستم پرداخت امن و یکپارچه مجهز کنید. سوپرسرویس دیجیفای دقیقاً همین را برای شما فراهم می‌کند:
-
طراحی سایت فروش حرفه‌ای در کمترین زمان
-
اتصال به درگاه‌های پرداخت معتبر
-
مدیریت خودکار سفارش‌ها و تراکنش‌ها
💡 همین امروز با دیجیفای شروع کنید و مطمئن باشید هیچ رسید فیکی دیگر نمی‌تواند فروش شما را تهدید کند.
