چطور در دوران رکود کسب و کار پرسودی داشته باشیم؟
احتمالاً هیچ کسی نمی‌تواند ترسناک بودن دوران رکود اقتصادی را رد کند. این رکود می‌تواند وابسته به عوامل مختلفی باشد و البته، پیامدهای متعددی هم داشته باشد. در طی یک دوره‌ی رکود، خطراتی مانند سقوط بازار کسبوکار، کاهش ارزش خانه و ازدست‌دادن شغل، افراد زیادی را تهدید می‌کند. بدتر از همه کلنجار رفتن با یک احساس اذیت‌کننده است که مدام به شما می‌گوید زندگی دیگر امن نیست. شاید باورش سخت باشد؛ اما از دیدگاهی متفاوت می‌توان گفت سود در دوران رکود، بخش دیگر ماجراست! واقعیت این است که هر دوره‌ی رکود فرصتی را برای افرادی که نگاه بلندمدت‌تری دارند فراهم می‌کند. طبیعی است اگر این حرف دورازذهن به نظر برسد، اما مطمئن باشید که شدنی است!
سود در دوران رکود؛ واقعیت یا رویا؟
در بیشتر موارد مشاغلی که در برابر رکود اقتصادی آسیب می‌بینند، تغییراتی را در فعالیت تجاری خود تجربه می‌کنند که بر میزان فروش و درآمد آن‌ها تأثیر می‌گذارد. این موضوع ممکن است به دلیل اعتماد کمتر مصرف‌کننده‌ها به این مشاغل در شرایط بحرانی باشد. همین کاهش درآمد هم به طرق مختلفی، از جمله کاهش سودآوری و جریان نقدی، بر وضعیت مالی کسب‌وکارها تأثیر می‌گذارد.
استراتژی‌هایی برای کسب سود در دوران رکود
تردیدی نیست که مدیریت کسب‌وکارها در شرایط بحرانی کار ساده‌ای نیست، به همان اندازه که تصور کسب سود در دوران رکود سخت و دشوار است. اما استراتژی‌های زیر به شما کمک می‌کنند تا با تقویت موقعیت مالی خود، کسب‌وکارتان را در سخت‌ترین شرایط هم حفظ کنید.
-
اولویت قراردادن مشتریان
می‌دانیم که منظور از خدمات مشتریان این است که آنچه که مشتری می‌خواهد را در زمان مدنظرش، به او ارائه دهیم. اگر کسبوکار شما بتواند خدمات مشتریان باکیفیتی ارائه دهد، احتمالاً می‌توانید مشتریان فعلی خود را نگه دارید. در نتیجه؛ برای حفظ و گسترش پایگاه مشتریان هم شانس بیشتری خواهید داشت. این اتفاق حتی می‌تواند کسبوکار شما را به سمت بازارها، یا محصولات و خدمات جدیدی سوق دهد.
اولویت قراردادن مشتریان در شرایط رکود می‌تواند شامل چنین مواردی باشد:
- اجرای برنامه‌های وفاداری یا تشویق مشتریان
- تطبیق محصولات یا خدمات با نیازهای فعلی مشتریان
- تنوع بخشیدن به کسبوکار برای کاهش احتمال ازدست‌دادن مشتریان مهم
اگر به دنبال سود در دوران رکود هستید نباید فراموش کنید که در درجه‌ی اول لازم است مشتریان فعلی خود را، با ارائه‌ی خدمات پس از فروش، راضی نگه دارید.
-
برنامه‌ریزی برای انواع اتفاق‌های احتمالی
در اکثر مواقع بحرانی بهترین حمله، دفاع است! این موضوع در مورد رکود اقتصادی هم صادق است.
دوام آوردن و ادامه دادن در شرایط رکود، قبل از هر چیز به یک برنامه‌ریزی دقیق و کامل نیاز دارد. داشتن گزینه‌های مختلف به شما این امکان را می‌دهد تا در مقابل انواع اتفاق‌های غیرمنتظره، آماده باشید.
توسعه‌ی یک استراتژی تجاری و برنامه‌ریزی برای رکود اقتصادی معمولاً شامل موارد زیر است:
- پیش‌بینی‌های اقتصادی: جریان سود گذشته‌ی خود را مرور کنید. ماهانه چقدر درآمد داشتید؟ سالیانه چطور؟ زمانی که اطلاعات مربوط به گذشته را جمع‌آوری و بررسی کنید، راحت‌تر می‌توانید آینده را پیش‌بینی کنید.
- پلن A، پلن B، پلن C و... : یکی از بهترین راه‌ها برای رسیدن به سود دوران رکود، داشتن طرح‌های تجاری مختلف است. برنامه‌ریزی‌های از پیش تعیین‌شده‌ی شما باید آن‌قدر دقیق باشند که به شما بگویند در صورت مواجهه با هر سناریو، چه اتفاقی خواهد افتاد. مثلاً یک طرح ممکن است بر روی این موضوع تمرکز کند که اگر درصد قابل توجهی از پایگاه مشتریان خود را از دست بدهید، باید به چه روشی ادامه دهید. طرح دیگری ممکن است گذر از بحران باوجود نیاز به تعدیل نیرو را شفاف‌سازی کند.
- ذخایر نقدی: فراموش نکنید همیشه این احتمال هم وجود دارد که مجبور بشوید در دوران رکود، از ذخایر نقدی خود استفاده کنید. سعی کنید همیشه برای میزان مبلغ ذخیره‌ی خود برنامه‌ریزی داشته باشید تا در شرایط بحرانی، ضرر مالی بزرگی به کسب‌وکارتان وارد نشود.
- استراتژی‌های بازاریابی: بحران و رکود در کسبوکار – به هر دلیلی که ایجاد شده باشد – به ما می‌گوید که شرایط دیگر مثل قبل نیست. در نتیجه راه و روش ما برای ادامه‌ی کار هم نمی‌تواند مانند قبل باشد. اگر بیزینس شما دچار رکود شده و شرایطی بحرانی را تجربه می‌کنید، زمانی را به بررسی و مرور استراتژی‌های بازاریابی که داشتید، اختصاص دهید. بدون شک در چنین شرایطی، ایده‌های جدیدی به ذهنتان می‌رسد که با وضعیت پیش‌آمده سازگاری بیشتری داشته باشند. به یاد داشته باشید نکته‌ی مهم این است که در این برهه، بیشتر از هرزمان دیگری نیاز دارید تا مزیت رقابتی خود را منتقل کنید.
سود در دوران رکود غیرممکن نیست؛ به این شرط که بتوانید با پیشنهاد فروش منحصربه‌فردتان از رقبا متمایز شوید. علاوه بر این، لازم است استراتژی‌هایی داشته باشید تا اثربخشی روش‌های بازاریابی شما را بررسی کند.
می‌دانیم که بازاریابی می‌تواند فرایند هزینه‌بر و پرچالشی باشد. به همین دلیل است که تأکید داریم در دوران رکود استراتژی‌های بازاریابی‌تان را مرور کنید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید به دنبال ایده‌های کم‌هزینه یا حتی رایگان باشید. روش‌هایی مانند بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی و یا تبلیغات دهان‌به‌دهان، برای دوران رکود، گزینه‌های بسیار مناسبی هستند.
-
مدیریت شرایط کارکنان
بحرانی که کسبوکار شما را تهدید می‌کند، دیریازود بر کارکنانتان هم تأثیر خواهد گذاشت. پس بیشتر از هرزمان دیگری به یک برنامه‌ی منابع انسانی (HR) دقیق و به‌روز احتیاج دارید. تمام تغییرات پیش‌آمده را با تیم رهبری خود در میان بگذارید و به کمک آن‌ها برنامه‌ای جدید طراحی کنید. سعی کنید در زمانی مناسب، تغییرات پیش‌آمده را برای کارکنان خود توضیح دهید و به یاد داشته باشید که در مورد تمام آنچه که می‌دانید و نمی‌دانید، صادق باشید!
-
سود در دوران رکود به کمک توسعه‌ی روش‌های نوآورانه
طراحی و توسعه‌ی روش‌های جدید می‌تواند به شما کمک کند تا علاوه بر اینکه با شرایط فعلی بازار سازگاری پیدا کنید، از رقبایتان هم جلوتر بروید. به‌عنوان بخشی از این فرایند لازم است بررسی کنید که آیا استفاده از تکنولوژی در افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و رقابتی‌تر شدن کسبوکار شما تأثیر دارد؟ برای مثال؛ نصب یک سیستم مدیریت مشتری چه تأثیری بر کسبوکار شما می‌گذارد؟
-
منعطف باشید و از چرخش نترسید
اگر باتوجه‌به وضعیت فعلی پیش‌بینی می‌کنید که شیوه‌ی کسبوکار فعلی شانس زیادی برای موفقیت ندارد، پس خودتان را برای چرخش آماده کنید!
به طور خلاصه، منظور از چرخش (pivot) این است که یک کسبوکار مدل عملیاتی خود را به دلیل تغییر نیروهای بازار، مجدداً سازماندهی کند. معمولاً چرخش یک بیزینس، با یک یا حتی همه‌ی موارد زیر همراه است:
- فروش محصولات جدید و ضد رکود
- تغییر ساختار سازمانی
- ری برندینگ یا بازسازی برند
- تعریف دوباره‌ی نحوه‌ی انجام کسبوکار
یکی از بهترین مثال‌ها در مورد چرخش، اتفاقی است که بسیاری از کسب‌وکارها در زمان شیوع کرونا تجربه کردند. در این دوره، تعداد زیادی از رستوران‌ها به‌جای سرو غذا در محل، تبدیل به رستوران‌های بیرون‌بر شدند. این چرخش به آن‌ها امکان داد تا با کاهش هزینه‌های عملیاتی خود، در آن شرایط بحرانی دوام بیاورند و حتی به سود در دوران رکود برسند.
-
به جامعه‌ی خود تکیه کنید
زمانی که یک جامعه درگیر رکود می‌شود، لازم است که اعضای آن بیشتر از هر زمان دیگری هوای هم را داشته باشند و از یکدیگر حمایت کنند. این حمایت می‌تواند از جنس انرژی، زمان، پول و موارد دیگر باشد.
سود در دوران رکود، به همراهی و در کنار مشتریان ماندن نیاز دارد. به‌این‌ترتیب:
- مشتریان هم از کسبوکار شما حمایت می‌کنند
- شهرت برندتان افزایش می‌یابد
- شما هم می‌توانید به مشاغل دیگری کمک کنید تا در این شرایط دوام بیاورند
به یاد داشته باشید که همراهی با مشتریان و جامعه، می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. برای مثال می‌توانید با مشارکت در فعالیت‌های خیرخواهانه، حسن‌نیت خود را در چنین شرایطی نشان دهید. جامعه‌ای که همراهی و همدلی شما را دیده باشد، بعید است که در شرایط سخت شما را تنها بگذارد.
-
سود در دوران رکود بدون هزینه‌ی اضافی!
یکی از ضروریات هر کسب‌وکاری در دوران رکود، کاهش هزینه‌های اضافی است. بدیهی است که بعضی از هزینه‌ها، مانند حقوق و دستمزد کارمندان، برای هر بیزینسی ضروری هستند. اما در شرایط رکود، هر هزینه‌ی اضافه‌ی دیگری تنها منجر به کاهش درآمد آن کسبوکار خواهد شد.
پس اگر از خودتان می‌پرسید در چنین شرایطی چطور می‌توانم به بقای کسب‌وکارم و سود در دوران رکود فکر کنم، در اولین فرصت فهرستی از هزینه‌های اضافی خود آماده کنید. این هزینه‌ها اصلاً پیچیده نیستند. در دوران رکود، خرید کوچک‌ترین وسیله‌ی اداری غیرضروری هم اضافی محسوب می‌شود. ضمن اینکه اگر بتوانید برای مدتی از راه دور کار کنید، عملاً در هزینه‌هایی مانند آب و برق و رفت‌وآمد هم صرفه‌جویی می‌کنید.
سود در دوران رکود شدنی است
باوجود اینکه گاهی اوقات اقتصاددان‌ها رکود را از سال‌ها قبل پیش‌بینی می‌کنند، بسیاری از مواقع دیگر هم اتفاقاتی دلیل رکود در کسب‌وکارها می‌شوند که اصلاً قابل پیش‌بینی نیستند. اما در هر صورت، این شما هستید که باید به سلامت از این بحران گذر کنید و سود در دوران رکود را هم تجربه کنید. باوجود نکات متعددی که مطرح شد، اگر می‌خواهید خاطر‌جمع‌تر به کسب‌وکارتان ادامه دهید، در وهله‌ی اول تلاش کنید که به بهترین نحو ممکن با جامعه‌ی محلی خود ارتباط برقرار کنید. البته به بقیه‌ی نکات هم توجه کنید! و سعی کنید که همیشه برای هر اتفاق پیش‌بینی نشده‌ای آماده باشید. به‌هرحال، حادثه خبر نمی‌کند!
منابع: