آماده باشید یا نه، متاورس اینجاست! کمپانی‌های سراسر دنیا، از گوگل گرفته تا مایکروسافت در حال باز کردن راه خودشان در این دنیای جدید هستند. در عین حال دیگر شرکتها نیز سعی می‌کنند تا از قافله عقب نمانند و وارد دنیای متاورس شوند. اما متاورس چیست و چطور آینده کسب‌وکارها را تغییر می‌دهد؟
متاورس چیست؟
متاورس مرحله بعدی تکامل دنیای مجازی است. این دنیا، مرز بین جهان واقعی و مجازی را کمرنگ‌تر کرده و به بیزینس‌های اینترنتی اجازه می‌دهد شیوه‌ی جدیدی از کار را در این دنیا تجربه کنند. متاورس قرار است تمام ارتباطات انسانی را تحت تاثیر قرار دهد، طوری که حتی شیوه‌ی رفتار شرکتها با مشتریانشان نیز تغییر کند.
مفهوم متاورس به خودی خود چیز جدیدی نیست! اولین بار از این عبارت در یک رمان علمی تخیلی به نام «خرابی برفکی» در سال ۱۹۹۲ استفاده شد. بعدها چندین کمپانی سعی کردند دنیای مجازی خودشان را با نام متاورس راهی بازار کنند. در متاورس، افراد از آواتار یا پروفایل‌های مجازی خود برای ارتباط و ساخت اجتماع با دیگر افراد استفاده می‌کنند. در این دنیاهای مجازی افراد از ارزهای دیجیتال برای خرید لباس و دیگر محصولات استفاده می‌کنند. کاربران ممکن است بدون هیچ هدف خاصی و فقط برای گشت و گذار، با یک هدفون و عینک واقعیت مجازی به متاورس بروند.
نیل استیونسن، نویسنده رمان «خرابی برفکی»، یک ویران شهر را با متاورس به تصویر می‌کشید و از آن تصویر خوبی نشان نمی‌داد. او اصطلاح متاورس را به عنوان نوعی فضای اینترنتی مبتنی بر واقعیت مجازی برای نسل بعد ابداع کرد. یکی از راه‌های دستیابی به موفقیت در متاورس استیونسون، مهارت‌های فنی بود که هر آواتار باید به دست می‌آورد. یکی دیگر از راه‌ها، رسیدن به محیط‌های محدودی بود که کاربر برای استفاده از آن‌ها باید پول پرداخت می‌کرد. می‌توان گفت متاورس این رمان با متاورسی که در حال حاضر با آن سروکار داریم خیلی هم تفاوت ندارد!
تفاوت بین اینترنت و متاورس چیست؟
شبکه اینترنت متشکل از میلیاردها کامپیوتر، میلیون‌ها سرور و سایر دستگاه‌های الکترونیکی است. هنگامی که کابران اینترنت آنلاین می‌شوند، می‌توانند از طریق وبسایت‌ها با هم تعامل کنند یا به خرید و فروش بپردازند.
متاورس اما رقیب اینترنت محسوب نمی‌شود. متاورس در واقع در بستر اینترنت ساخته شده است. در متاورس، کاربران با استفاده از فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، هوش مصنوعی، شبکه‌های اجتماعی و ارز دیجیتال، وارد دنیای مجازی‌ای می‌شوند که تقلیدی از دنیای واقعی و فیزیکی است. اینترنت مکانی است که افراد آن را به‌روزرسانی کرده و با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی در آن به فعالیت می‌پردازند، اما می‌توان گفت افراد تا حدودی در متاورس زندگی می‌کنند!
حتی ممکن است دولت‌ها نیز فعالیت خود را در متاورس گسترش دهند. برای مثال با این که اکثر کشورها حضور نسبتا ثابت و محدودی در اینترنت دارند، بارباداوس قصد دارد تا یک سفارت دیپلماتیک در متاورس تاسیس کند. اما متاورسی که قرار است حتی دنیای سیاست را تغییر دهد چه تاثیری بر آینده کسب‌وکارها خواهد داشت؟
تاثیرات متاورس در دنیای کسب‌وکار
خدمات پشتیبانی
این روزها بیشتر بیزینس‌های اینترنتی به تماس‌های تلفنی و چت‌های آنلاین برای ارائه خدمات پشتیبانی به مشتری متکی هستند، اما با استفاده از متاورس می‌توان تجربه‌ای مجازی خلق کرد. در این تجربه آواتارهای دیجیتالی که متعلق به یک فرد واقعی هستند، به نمایندگی از برندی که از آن خرید کرده‌اید به شما کمک می‌کنند تا مشکلاتتان را حل کنید. در چنین شرایطی هم مامور خدمات پشتیبانی می‌تواند کارش را بهتر انجام دهد، و هم مشتری رابطه بلندمدت و وفادارانه‌ای با آن برند می‌سازد.
برای مثال فرض کنید مشتری مبلمانی خریده که باید خودش آن را مونتاژ و نصب کند. اگر در هر قسمتی از پروسه گیر کند، یک فرد به معنای واقعی کلمه جلویش ظاهر شده و به او نشان می‌دهد که کدام قطعه را کجا بگذارد! برای مشتری این امر مانند رفتن به یک فروشگاه حضوری و کمک گرفتن از خود فروشنده است.
فروش و بازاریابی
دقیقا مانند خدمات پشتیبانی، مدیران فروش و بازاریابی شرکتها نیز می‌توانند از متاورس برای ایجاد ارتباط و نشان دادن محصولشان به مخاطب هدف استفاده کنند. در حال حاضر پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام به فروش کمک می‌کنند اما متاورس کل فرآیند را واقعی‌تر کرده و مسئول فروش می‌تواند با استفاده از زبان بدن و لحن گفتاری‌اش، یک محصول را جلوی خود مشتری به فروش برساند. در واقع مشتری بدون اینکه در فروشگاه فیزیکی باشد خرید حضوری را تجربه می‌کند.
یک نمونه‌ی خوب از این مورد، فروشگاه مجازی برند لباس رالف لارن ( Ralph Lauren) است که به مشتری اجازه می‌دهد لباس‌ها را به شکل مجازی امتحان کرده تا ببیند کدام برایش مناسب‌تر است. برندهای مختلف ماشین‌سازی مانند نیسان و مرسدس نیز فضاهای مجازی خودشان را برای نشان دادن نمایشگاه‌های ماشینشان ساخته‌اند تا مشتری بتواند از خانه تمام ویژگی‌های یک ماشین را چک کند.
تبلیغات
بیزینس‌ها، مخصوصا آن‌هایی که در صنعت خرده‌فروشی فعالیت دارند می‌توانند از متاورس برای تبلیغ محصولاتشان استفاده کنند. تصور اینکه این تبلیغات در آینده چگونه به نظر می‌رسند کمی دشوار است، اما تعدادی از برندهای معروف مد در حال حاضر در این فضا فعالیت کرده و چشم اندازی از این آینده‌ی نه چندان دور به ما می‌دهند. برای مثال برند معروف بالنسیاگا (Balenciaga)، کالکشن جدید خودش را در بازی اینترنتی معروف Fortnite به نمایش گذاشته است و افراد می‌توانند این لباس‌ها را برای شخصیت‌هایی که با آن‌ها بازی می‌کنند خریداری کنند. بعد از این اقدام، برندهای معروف دیگر مانند گوچی (Gucci) نیز کالکشن‌های جدید لباسشان را در متاورس شخصی‌شان به نمایش گذاشتند تا از قافله عقب نمانند.
رویداد و کنفرانس‌های بزرگ
از کنفرانس‌های خبری گرفته تا رویدادهای تبلیغاتی بزرگ، متاورس نقشی عظیم در برگزاری این رویدادهای مجازی خواهد داشت. این موضوع به این دلیل است که با پیشرفت اینترنت صدها و حتی میلیون‌ها نفر قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر در این دنیای مجازی خواهند بود. همین چند وقت پیش بود که رپر معروف ترویس اسکات (Travis Scott) یک کنسرت مجازی در بازی Fortnite با صدها شرکت کننده برگزار کرد. حالا همین کنسرت را صد برابر بزرگتر تصور کنید: این چیزی است که در متاورس با آن مواجه خواهیم شد!
علاوه بر این متاورس محدودیت‌های مکانی دنیای واقعی را نخواهد داشت. شرکتها می‌توانند به راحتی رویدادی برای میلیون‌ها نفر ولی فقط با یک استیج داشته باشند بدون این که کسی جا کم بیاورد!
مهندسی و معماری
شرکتها می‌توانند از هوش مصنوعی برای ساخت پروژه‌های مهندسی و توسعه آن‌ها استفاده کنند. به عنوان مثال، بوئینگ قصد دارد از مایکروسافت هولولنز و آواتارهای دیجیتال سه بعدی برای تقویت مهندسی هواپیما و جلوگیری از نقص‌های ساخت استفاده کند. شرکتها حتی می‌توانند فراتر از این رفته و از شبیه سازهای دیجیتالی در خط تولیدشان استفاده کنند تا قبل از تولید محصول اشکالات آن را تشخیص داده و رفع کنند. به این صورت اتفاقاتی که ناشی از خطای انسانی است بسیار کم می‌شود. طبق پیش‌بینی‌ها متاورس می‌تواند درآمد تولید «هوشمند» جهانی را تا سال ۲۰۲۵ به ۵۴۰ میلیارد دلار برساند.
آموزش نیروی کار
قسمت مهم دیگری از متاورس توسعه توانایی‌های افراد است. سازمان‌ها می‌توانند به‌جای جمع‌آوری کارکنان و آموزش آن‌ها بر روی قطعات واقعی ماشین‌آلات، کارخانه‌های مجازی‌ای راه‌اندازی کنند که در آن کارآموزان تمام عملیات ضروری را، از راه‌اندازی تا خاموش کردن وسایل یاد می‌گیرند. آن‌ها همچنین می‌توانند از فضای مجازی برای شبیه‌سازی حوادت و موقعیت‌های خطرناک استفاده کنند تا کارآموزان نحوه کار را یاد بگیرند.
برنامه‌ریزی سناریوها
از آنجایی که هیچ محدودیت فیزیکی در دنیای مجازی وجود ندارد، شرکتها می‌توانند از متاورس به عنوان راهی برای اطمینان از برنامه‌ریزی سناریوهای کاری‌شان و نحوه مدیریت مشکلات استفاده کنند. برای مثال، یک شرکت ساخت موتور برقی می‌تواند مشکلاتی را که در صورت عدم تامین یک قطعه خاص پیش می‌آید را شبیه سازی کرده و از قبل راه‌حلی برای آن در نظر بگیرد. در واقع متاورس خودش می‌تواند با استفاده از هوش مصنوعی، طراحی سه بعدی و… راه حلی برای مشکل ارائه دهد.
جمع‌بندی
ما هنوز هم نمی‌دانیم که متاورس در پنج یا شش سال آینده قرار است به چه فضایی تبدیل شود. اما در حال حاضر پیش‌بینی‌های بالا دیدگاه خوبی در این خصوص به ما می‌دهد. با تکامل سیستم‌ها، موارد استفاده و برنامه های کاربردی متاورس نیز می‌توانند جامع و کاملتر شود.
منابع: