معرفی بهترین مارکت پلیس‌های ایرانی| مراحل ثبت نام + مزایا و معایب
با گسترش تجارت الکترونیک و تمایل روزافزون مردم به خرید آنلاین، مارکت‌پلیس‌ها به یکی از ستون‌های اصلی تجارت دیجیتال در ایران تبدیل شده‌اند. یک مارکت‌پلیس (Marketplace) پل رابطی است میان فروشندگان مختلف و مشتریان؛ جایی که فروشنده دیگر لزوماً مالک بستری که فروش انجام می‌شود نیست، اما کالاها و خدمات خود را در آن عرضه می‌کند. مزایا و معایب خاص خودش دارد، و همچنین طی کردن مراحل ثبت‌نام به‌عنوان فروشنده می‌تواند چالش‌هایی داشته باشد. در این مقاله، ابتدا با برترین مارکت‌پلیس‌های ایرانی آشنا می‌شویم، سپس مراحل ثبت‌نام فروشنده را بررسی می‌کنیم، نقاط قوت و ضعف را تحلیل می‌کنیم و در پایان توصیه‌هایی برای موفقیت ارائه می‌شود.
Contents
۸ مارکت‌پلیس برتر ایرانی
برخی از مارکت‌پلیس‌ها عمومی‌اند (چندین دسته محصول)، برخی تمرکزشان بر کالاهای خاص است، و برخی در بخش خدمات یا تجربه‌های محلی قوی‌اند. در ادامه ۸ مورد از برترین‌ها را با ویژگی‌ها، مزایا و معایب‌شان معرفی می‌کنم.
| نام مارکت‌پلیس | حوزه اصلی | ویژگی‌ها و جمعیت فروشنده / بازدیدکننده | مزایا برجسته | محدودیت‌ها / معایب |
|---|---|---|---|---|
| دیجی‌کالا | همه‌چیز (عمومی، افقی) | بزرگ‌ترین مارکت‌پلیس ایران؛ تعداد زیادی فروشنده، تنوع کالایی بسیار بالا؛ بیش از 308 هزار فروشنده و میلیون‌ها تنوع کالا طبق گزارش‌ها. | اعتبار بالا، تنوع محصولات، امکان تسویه حساب، ارسال و گارانتی مناسب، دیدن محصولات توسط میلیون‌ها کاربر، امکانات تبلیغاتی و امکانات لجستیکی برای فروشندگان. | هزینه کمیسیون گاهی بالا؛ رقابت شدید؛ بعضی محصولات نیازمند مجوزهای خاص است؛ کنترل روی تجربه مشتری بعضاً محدود است؛ نیاز به انبار یا ارسال دقیق برای حفظ رتبه و رضایت مشتری. |
| دیوار | کالا نو و دست‌دوم، خدمات محلی | گستره کشور؛ تعداد کاربران بالا؛ امکانات ساده برای ثبت آگهی. | ثبت سریع آگهی، بدون نیاز به فروشگاه پیشرفته؛ بستر شناخته شده بین مردم؛ دسترسی محلی خوب؛ مناسب برای کالاهایی با ارسال محلی یا فروش دست‌دوم. | کنترل کمتر بر کیفیت؛ گارانتی و بازگشت کالا معمولاً محدود؛ رقابت سخت برای کالاهای نو؛ ممکن است ارسال به‌موقع یا بسته‌بندی در استاندارد پایین‌تر باشد. |
| باسلام | محصولات محلی، صنایع دستی، کشاورزی | تأکید بر تولیدکننده‌های کوچک و محلی؛ تلاش برای فرهنگ‌سازی؛ محبوبیت بین مخاطبان علاقه‌مند به کالای ارگانیک و محلی. | تمایز برند، احساس ویژه برای مخاطب؛ هزینه کمتر ورود برای فروشندگان محلی؛ حمایت بیشتری از تولیدکننده‌ها؛ امکان بازاریابی مستقیم. | مخاطب محدود‌تر نسبت به مارکت‌پلیس عمومی؛ کالاهایی که کیفیت بسته‌بندی یا ارسال بالا نیاز دارند ممکن است دچار مشکل شوند؛ رقابت و دیدن شدن سخت‌تر برای فروشنده جدید. |
| ترب | مقایسه قیمت / فروش کالا | تخصص در مقایسه قیمت، ارجاع مشتری به فروشندگان مختلف؛ نه دقیقاً فروش مستقیم خودش در همه موارد. | کاربران راغب به مقایسه قیمت؛ فرصت خوبی برای فروشندگان برای دیده شدن؛ هزینه تبلیغاتی کمتر؛ امکان دریافت ترافیک از ترب به فروشگاه خود. | کارمزد یا هزینه همکاری؛ توانایی کنترل بسته‌بندی و ارسال به‌طور کامل در اختیار ترب نیست؛ مشتری ممکن است بعد از دیدن قیمت برند رقیب انتخاب کند؛ وابستگی به ترب برای ورودی فروش. |
| کالایاب | مقایسه قیمت کالا عمومی | مشابه ترب، بازار مقایسه‌ای؛ امکان یافتن بهترین قیمت بین فروشندگان مختلف؛ بستر کمکی برای انتخاب کالا. | مفید برای جذب مشتریان تحقیق‌محور؛ فروشندگان می‌توانند با قیمت مناسب‌تر رقابت کنند؛ نیاز به هزینه تبلیغاتی کمتر برای جذب مشتری. | نفع فروشنده به صورت مستقیم کمتر؛ مشتری پس از مقایسه ممکن است به بستر دیگر برود؛ کنترل کیفیت محصول نمایش داده شده کمتر؛ کارمزد برای معرفی ممکن است موثر بر سود باشد. |
توجه: برآوردها بر اساس آمار موجود (مقالات، وبلاگ‌ها و گزارش‌های عمومی) و شرایط فعلی مارکت‌های ایرانی است و ممکن است با گذشت زمان تغییر کند.
مراحل ثبت‌نام فروشنده در مارکت‌پلیس‌ها
برای اینکه بتوانید در یک مارکت‌پلیس (مثلاً دیجی‌کالا) فعالیت کنی، باید چند گام و الزام را طی کنید. در زیر مراحل معمول آورده شده‌اند به همراه نکات مهم.
-
آشنایی با شرایط و قوانین
-
بررسی اینکه کالا یا خدمات شما در دسته کالاهای مجاز باشد (برای مثال، فروش مواد پزشکی یا کالاهایی که نیاز به مجوز خاص دارند ممکن است شرایط خاصی داشته باشند).
-
مطمئن شدن از توانایی ارسال کالاها، انبارداری، بسته‌بندی رضایت‌بخش.
-
-
ثبت‌نام اولیه به عنوان فروشنده
-
ورود به سایت مخصوص فروشندگان (مثلاً در دیجی‌کالا: seller.digikala.com)
-
انتخاب نوع فروشنده: حقیقی یا حقوقی
-
وارد کردن اطلاعات اولیه مانند نام، تلفن همراه، ایمیل، نام فروشگاه و سایر مشخصات هویتی اولیه.
-
-
ارسال مدارک و احراز هویت
-
فروشنده حقیقی باید مدارکی مثل کارت ملی، شناسنامه، شماره حساب بانکی، آدرس و تلفن معتبر داشته باشد.
-
فروشنده حقوقی باید علاوه بر مدارک شرکت (شناسنامه حقوقی، شناسه ملی، روزنامه رسمی، کد اقتصادی، پروانه ارزش افزوده در صورت لزوم) اطلاعات مدیران و صاحبان امضا را ارائه دهد.
-
در برخی مارکت‌پلیس‌ها، شرکت در وبینار آموزشی فروشندگان یا گذراندن دوره‌های آموزشی مختصر الزامی است.
-
-
ورود به پنل فروشندگان و درج کالا
-
پس از تأیید مدارک، دسترسی به پنل فروشگاه فراهم می‌شود و فروشنده می‌تواند محصولات خود را درج کند.
-
هنگام درج کالا باید مشخصات کامل (عنوان، توضیح، وزن، ابعاد، تصاویر با کیفیت، تنوع‌ها مثل اندازه یا رنگ و غیره) وارد شود.
-
قیمت‌گذاری، تعیین کمیسیون، هزینه ارسال و گزینه‌های تبلیغ کالاها نیز باید مشخص شوند.
-
-
شروع فروش و مدیریت فروشگاه
-
بعد از درج کالاها، فروش شروع می‌شود؛ فروشنده باید به موجودی، انبار، ارسال، بسته‌بندی، پشتیبانی مشتریان و بازگشت کالا توجه کند.
-
استفاده از امکانات مارکت‌پلیس برای دیده شدن: تبلیغات درون پلتفرمی، شرکت در کمپین‌ها، ارائه تخفیفات، نظارت بر کیفیت عکس و توضیح کالا برای افزایش امتیاز.
-
-
تسویه حساب و گزارشات
-
معمولاً پس از فروش، مبلغ فروش پس از کسر کمیسیون و هزینه‌های ارسال یا خدمات مربوطه، به حساب فروشنده تسویه می‌شود. زمان تسویه براساس سیاست مارکت‌پلیس متفاوت است.
-
گزارش فروش، ترافیک، نظرات مشتریان، میزان مرجوعی، رتبه کالا و فروشگاه – اینها معیارهای کلیدی برای بهبود عملکرد هستند.
-
مزایا و معایب فعالیت در مارکت‌پلیس
در ادامه نقاط قوت و ضعف برای فروشنده و برای مدیران پلتفرم خلاصه شده‌اند.
مزایا برای فروشندگان
-
دیده شدن زیاد: مارکت‌پلیس‌های بزرگ میلیون‌ها بازدیدکننده دارند؛ فروشنده جدید می‌تواند سریع‌تر دیده شود بدون نیاز به ساخت برند از صفر.
-
هزینه‌های ورود پایین‌تر: نیازی به طراحی وب‌سایت کامل، تأمین زیرساخت، مدیریت سرور یا حمل و نقل گسترده در آغاز کسب و کار نیست.
-
اعتماد مشتری‌ها: مردم به مارکت‌پلیس‌های شناخته شده اعتماد بیشتری دارند؛ گارانتی، بازگشت وجه و پشتیبانی معمولاً بهتر است.
-
بازاریابی و ترافیک آماده: بخشی از بازاریابی انجام شده است؛ مارکت‌پلیس‌ها معمولاً ترافیک دارند؛ فروشنده کمتر باید در جذب مخاطب اولیه هزینه کند.
-
امکانات لجستیکی و ارسال و خدمات پس از فروش: بعضی مارکت‌پلیس‌ها گزینه‌هایی برای ارسال یا بسته‌بندی فراهم می‌کنند که فشار لجستیکی را برای فروشنده کمتر می‌کنند.
معایب برای فروشندگان
-
رقابت شدید و حاشیه سود پایین: کالاهای مشابه زیاد، قیمت رقابتی پایین، نیاز به تخفیف یا تبلیغات بیشتر برای دیده شدن.
-
کمیسیون و هزینه‌های جانبی: درصدی از فروش به پلتفرم تعلق می‌گیرد؛ اگر ارسال، بسته‌بندی، بازگشت کالا یا هزینه‌های اداری زیاد باشند، سود خالص کم خواهد شد.
-
کنترل کم بر برند و تجربه مشتری: بسته‌بندی، ارسال، نحوه نمایش کالا و خدمات پس از فروش ممکن است تحت کنترل کامل فروشنده نباشد؛ این موضوع می‌تواند به شهرت فروشنده آسیب بزند.
-
وابستگی به قوانین مارکت‌پلیس: تغییر سیاست‌های کمیسیون، هزینه ارسال، مقررات کالاهای ممنوعه و غیره می‌تواند فروشنده را در معرض ریسک قرار دهد.
-
پیچیدگی در لجستیک و ارسال: برای حفظ رضایت مشتری نیاز است ارسال سریع و بسته‌بندی استاندارد رعایت شود که ممکن است هزینه و زمان‌بر باشد.
مقایسه فعالیت در مارکت‌پلیس با داشتن فروشگاه آنلاین مستقل
در مقایسه با فروشگاه اینترنتی مستقل:
| مورد مقایسه | مارکت‌پلیس | فروشگاه اینترنتی مستقل |
|---|---|---|
| هزینه اولیه راه‌اندازی | پایین‌تر | بالاتر (طراحی سایت، سئو، زیرساخت‌ها) |
| دسترسی به بازار/مشتری | سریع‌تر و با ترافیک آماده | نیاز به بازاریابی بیشتر |
| کنترل بر تجربه کاربری | محدود‌تر | کامل‌تر |
| برندسازی | دشوارتر در اول کار | امکان ساخت هویت برند قوی‌تر |
| سهم سود خالص | کمتر به دلیل کمیسیون‌ها و هزینه‌های جانبی | بالاتر اگر ترافیک و فروش خوب باشد |
نکات کلیدی برای موفقیت
-
کیفیت عکس و توضیحات کالا؛ درجه دقیق تنوع، اصالت کالاها
-
بسته‌بندی مناسب و ارسال به‌موقع
-
پاسخگویی سریع به مشتری و رسیدگی به بازگشت کالا
-
شرکت در تبلیغات داخلی مارکت‌پلیس و کمپین‌ها
-
مانیتورینگ قیمت رقبا؛ تنظیم قیمت مناسب با درنظر گرفتن هزینه‌های کامل
-
تحلیل داده‌های فروش و مشتریان برای بهبود استراتژی
نتیجه‌گیری
مارکت‌پلیس‌ها فرصت بسیار مناسبی برای فروشندگان و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط فراهم می‌کنند تا با سرمایه کمتر و بدون نیاز به زیرساخت سنگین، وارد بازار فروش آنلاین شوند و دیده شوند. اما در عین حال موفقیت در این بستر نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، رعایت کیفیت، مدیریت هزینه‌ها و تمرکز بر تجربه مشتری است.
