رشد و توسعه شخصی: راهنمای کارآفرینان در سال ۲۰۲۳
بدون شک هر کارآفرینی تمام تلاشش را می‌کند تا شاهد رشد و پیشرفت کسب‌وکارش باشد. اما در میان هزاران دغدغه‌ای که هرکدام از ما در زندگی‌مان داریم گاهی این نکته را به‌راحتی فراموش می‌کنیم که تمرکز صرف یک کارآفرین بر روی کسب‌وکارش، مؤثرترین راه برای رشد آن نیست. همان‌طور که یک گیاه برای سازگاری با محیط اطرافش و افزایش احتمال بقای خود، به ترکیبی از نور و آب و کود مناسب احتیاج دارد؛ انسان‌ها هم با رشد و توسعه شخصی است که می‌توانند بر چالش‌ها غلبه کنند و قوی‌تر شوند. بخش قابل‌توجهی از این رشد اغلب به‌صورت طبیعی اتفاق می‌افتد، اما برای حفظ آمادگی در برابر ناملایمات گسترده‌ی زندگی، اغلب به تمرینی فعالانه نیاز است. حالا که در نخستین روزهای سال جدید میلادی هستیم، بد نیست از این فرصت برای مرور مهارت‌ها و توانمندی‌هایمان استفاده کنیم. شما فکر می‌کنید چه مهارت‌هایی هست که برای سال جدید نیاز به تقویت آن‌ها دارید؟ آیا نیازی می‌بینید که در سبک زندگی و عادت‌های خود تجدیدنظر کنید؟ چشم‌اندازی از بهترین نسخه‌ی خودتان دارید؟!
منظور از رشد و توسعه فردی چیست؟
تعریف دقیق و خلاصه‌ی رشد و توسعه فردی عبارت است از فرایند تلاش مادام‌العمر برای رسیدن به خود بهتر. این «خود بهتر» هم ابعاد مختلفی دارد؛ چه از جنبه‌ی اجتماعی و چه از جنبه‌های معنوی، جسمی، ذهنی و عاطفی. بدون شک معنای «بهتر» هم با توجه به شرایط و موقعیت هر فرد منحصربه‌فرد خواهد بود، و این چیزی است که تنها شما می‌توانید برای خودتان تعریف کنید.
رشد و توسعه فردی، عموماً یک فرایند خودخواسته و خودگردان است و به تکنیک‌هایی بستگی دارد که یک فرد برای بهبود خود به کار برده است. چه این تکنیک‌ها ایجاد عادت‌های سالم باشند، چه یادگیری مهارت‌های مهم و چه کسب خودآگاهی. اگر بخواهیم خلاصه بگوییم توسعه‌ی فردی مانند مدرسه‌ای است که هیچ‌وقت از آن فارغ‌التحصیل نمی‌شوید!
این نکته را در نظر داشته باشید که برای کارآفرینان، رشد و توسعه فردی و حرفه‌ای می‌توانند به هم مرتبط باشند. به عنوان مثال؛ کسب مهارت‌هایی در جهت توسعه فردی ممکن است باعث افزایش اعتمادبه‌نفس برای شروع یک کسبوکار یا ارتقای بیزینس فعلی به سطح بالاتری شود.
۵ حوزه مهم برای رشد و توسعه فردی
اجازه بدهید دوباره از مثال گیاهان کمک بگیریم! می‌دانیم که رشد گیاهان کاملاً فیزیکی و بر مبنای میل زیست‌شناختی آن‌ها برای بقا است. اما انسان‌ها به‌مراتب پیچیده‌تر از گیاهان هستند. بهزیستی ما به سلامت جسم، ذهن و روح ما بستگی دارد. پس اگر می‌خواهید برای رشد و توسعه فردی خود در سال جدید برنامه‌ریزی کنید، حتماً این ۵ حوزه را در نظر داشته باشید:
- رشد و توسعه جسمانی
سلامت جسمانی می‌تواند تأثیر چشمگیری بر سلامت دیگر ابعاد هم داشته باشد. برای مثال، همه می‌دانیم که ورزش چه تأثیر مثبتی بر سلامت روان دارد. ضمن اینکه می‌توان سلامت جسمانی را با سلامت اجتماعی هم مرتبط دانست؛ همان‌طور که ورزش گروهی می‌تواند منجر به رشد و توسعه‌ی فردی هم از منظر جسمانی و هم از منظر اجتماعی شود.
به یاد داشته باشید که رشد در قلمروی جسمانی مواردی چون تغییر در سبک زندگی برای بهبود بخش‌هایی چون خواب، هضم غذا، سطح انرژی، آستانه‌ی تحمل و میزان آب بدن را هم شامل می‌شود.
- رشد و توسعه هیجانی
رشد عاطفی و هیجانی به مراحلی اشاره دارد که هر فرد می‌تواند برای برقراری ارتباط و مدیریت احساسات خود، طی کند. درک درست احساسات می‌تواند به شما کمک کند تصمیماتی بگیرید که بهزیستی روانی شما را در اولویت قرار دهند. ضمن اینکه توسعه‌ی هوش هیجانی می‌تواند به بهبود روابط شما با اطرافیانتان هم کمک کند.
- رشد و توسعه معنوی
رشد معنوی و روحانی به یک باور مذهبی محدود نمی‌شود. توسعه‌ی فردی در این زمینه می‌تواند به اقدامات شما برای ارتباط با خود، با ارزش‌ها و با محیط اطرافتان، اشاره داشته باشد. برای مثال؛ تمرین مراقبه می‌تواند خودآگاهی را در مسیر رشد معنوی، افزایش دهد.
- رشد و توسعه اجتماعی
رشد و توسعه فردی می‌تواند در دل روابط با دیگران اتفاق بیفتد. تحقیقات نشان داده که انزوای اجتماعی می‌تواند باعث کاهش طول عمر شود. ضمن اینکه تنهایی نیز می‌تواند بر سلامت جسمانی و روانی افراد تأثیر بگذارد. توسعه فردی در بعد اجتماعی می‌تواند به تلاش‌های شما برای ایجاد و رشد روابط مثبت و سازنده با اعضای خانواده، دوستان و یا همکارانتان هم اشاره داشته باشد.
- رشد و توسعه ذهنی
رشد ذهنی درست مانند ورزش برای مغز است. شما می‌توانید دانش و مهارت‌های خود را از طریق گذراندن دوره‌های مختلف، تلاش برای خودآموزی، کمک‌گرفتن از مربیان، و یا حتی انجام فعالیت‌هایی که بخش‌های جدیدی از مغز شما را به چالش می‌کشانند، بهبود ببخشید. مثلاً برای افرادی که در تمام طول روز مشغول فعالیت با کامپیوتر هستند، انجام فعالیت‌هایی مثل درست‌کردن کاردستی یا پازل، می‌تواند منجر به تقویت تفکر خلاق شود؛ مهارتی که در دیگر بخش‌های زندگی بسیار لازم و کارآمد است.
نمونه‌هایی از رشد و توسعه فردی
مواردی که در ادامه ذکر می‌شوند تنها نمونه‌هایی از توسعه فردی هستند. اما به یاد داشته باشید که این لیست می‌تواند تا بی‌نهایت ادامه پیدا کند و شما قرار نیست به این چند مورد محدود شوید. فقط این نکته را در نظر داشته باشید که رشد فردی باید بر چیزهایی در درون شما و یا محیط اطرافتان تمرکز داشته باشد که شما قدرت تغییرشان را داشته باشید.
با این حساب، نمونه‌هایی از رشد و توسعه فردی عبارت‌اند از:
- ایجاد عادت‌های سالم، یا کنارگذاشتن عادت‌های ناسالم
- یادگیری مهارت‌های جدید (مهارت‌های زندگی، مهارت‌های اجتماعی و…)
- افزایش انرژی یا بهبود سلامت جسمانی از طریق تناسب‌اندام، نوشیدن به‌اندازه‌ی آب و خواب کافی
- بهبود عزت‌نفس
- کاهش انواع بی‌نظمی‌ها و درهم‌ریختگی‌ها
- پیداکردن شادمانی در سرگرمی‌ها، دوستان و محیط‌های جدید – و البته حذف آن‌هایی که باعث شادکامی نمی‌شوند
- یادگیری پیداکردن شادکامی در درون خود
- حفظ ارتباط با سلامت روان خود
مزایای رشد و توسعه فردی برای صاحبان کسب‌وکارها
بهبود مستمر «خود» می‌تواند مزایایی بسیار فراتر از بهبود خلق و یا افزایش آمادگی جسمانی داشته باشد. توسعه‌ی مهارت‌های مثبت زندگی و تمرکز بر یادگیری، می‌تواند به کارآفرینان کمک کند که از طریق موارد زیر تبدیل به رهبران و تصمیم‌گیرندگان بهتری شوند:
- افزایش مهارت حل مسئله
مسیر توسعه فردی اغلب اوقات با مقاومت روبرو می‌شود. تلاش برای حل‌وفصل این چالش‌ها درست مانند تمرین‌کردن برای تقویت ماهیچه‌هاست؛ اتفاقی که باعث می‌شود پشت سر گذاشتن موانع آینده برایتان آسان‌تر شود.
- بهبود تاب‌آوری
گام برداشتن در راستای درک احساسات و نحوه‌ی مدیریت آن‌ها می‌تواند به شکل‌گیری یک دیدگاه و طرز فکر مثبت کمک کند و توان ذهنی فرد را برای به عقب برگشتن بعد از شکست و دوباره از نو شروع‌کردن افزایش دهد.
- داشتن یک شبکه‌ی حمایتی
رشد شخصی شما در زندگی اجتماعی، به معنای افزایش یا بهبود روابط است. یک شبکه‌ی ارتباطی که تقویت یافته می‌تواند به سیستمی حمایتی تبدیل شود؛ خصوصاً برای افرادی که به‌تنهایی کسب‌وکاری را راه‌اندازی می‌کنند.
- افزایش اعتمادبه‌نفس
بهبود سلامت جسمانی مزایای جانبی متعددی دارد که اغلب هم تأثیر مثبتی بر سلامت عاطفی فرد دارند. بهبود وضعیت خلق‌وخو هم می‌تواند باعث ارتقای سطح اعتمادبه‌نفس شود؛ خصوصاً برای کارآفرینان که مسیرهای مختلف جدیدی در پیش دارند.
- مجموعه‌ای از مهارت‌های توسعه‌یافته
توسعه فردی در بعد ذهنی می‌تواند شامل یادگرفتن مهارت‌های جدید هم باشد. کسب این مهارت‌ها نیز می‌تواند به کارآفرینان که مخصوصاً در ابتدای مسیر راه‌اندازی کسب‌وکارشان لازم است کارهای متعددی انجام دهند، کمک چشمگیری کند.
به‌عنوان صاحب یک کسبوکار، چطور می‌توان به توسعه فردی دست‌یافت؟
این نکته را در نظر داشته باشید که رشد و توسعه‌ی فردی یک مسیر است، نه یک مقصد. با این حال، هدفمند بودن می‌تواند به باانگیزه طی‌کردن این مسیر کمک کند. بسیار مهم است که در طول این مسیر، زمان‌هایی را برای بررسی روند توسعه‌ی خود در نظر بگیرید. برای بهتر طی‌کردن مسیر، اهداف کوتاه‌مدتی تعیین کنید و به یاد داشته باشید که باید این مسیر را آهسته و پیوسته طی کنید. بهترشدن، به زمان نیاز دارد.
ایجاد برنامه برای رشد و توسعه فردی
هنگام برنامه‌ریزی برای توسعه فردی این نکته را در نظر داشته باشید که مسیر رشد و توسعه فردی شما باید دربرگیرنده‌ی اهداف شما باشد. اگر به‌تازگی قدم در این مسیر گذاشته‌اید، از بزرگ‌ترین نقطه درد خود شروع کنید و تصمیم بگیرید که چطور می‌خواهید به آن نزدیک شوید.
در برنامه توسعه فردی خود باید:
- منطقه و حوزه‌ی رشد خود را تعریف کنید
- مصمم و بااراده قدم در راه بگذارید
- دلیلتان از شروع این مسیر، روشن و واضح باشد
- هدفمند باشید و نقاطی را برای بررسی میزان پیشرفت خود در نظر داشته باشید
- متعهد به رشد باشید (قرار است چه قدم‌هایی بردارید؟ چه چیزی می‌تواند شما را نسبت به این مسیر، مسئول نگه دارد؟)
به یاد داشته باشید که برخلاف یک هدف خاص که دستاورد مشخص و تعریف شده‌ای دارد، ممکن است نیاز باشد که در طول زندگی بر روی رشد شخصی خود کار کنید. بااینکه ممکن است مراحل اولیه‌ی رشد و توسعه فردی به مداخله‌ی بیشتر و اقدامات آگاهانه و سنجیده نیاز داشته باشد، احتمالاً بهبود مستمر با ایجاد و توسعه‌ی عادت‌های سازنده ایجاد می‌شود.
فراموش نکنید که یک نسخه‌ی ثابت و یکسان برای همه‌ی افراد وجود ندارد. شاید لازم باشد روش‌ها یا ابزارهای مختلفی را امتحان کنید تا سبک و تکنیکی که برای شما مناسب باشد را پیدا کنید. مهم‌تر از هر چیز این است که به یاد داشته باشید تکنیک مختص شما تکنیکی است که بتوانید به آن پایبند باشید!
امسال سفر توسعه فردی خود را شروع کنید
موفقیت در زندگی و کسبوکار اغلب بدون سختی و چالش به دست نمی‌آید. اما تمرکز بر روی اهداف است که غلبه بر این چالش‌ها را ممکن می‌سازد و می‌تواند شما را برای ادامه‌ی مسیر باانگیزه نگه دارد.
فرقی نمی‌کند که در حال کارکردن بر روی رشد معنوی خود باشید، یا در حال بهبود مراقبت از خود، و یا مشغول کسب مهارت‌های ضروری؛ درهرصورت سفر رشد و توسعه فردی شما منحصر به خودتان خواهد بود. پس اهدافتان را مشخص کنید و ببینید چه ابزارها یا روش‌هایی برای شما مؤثر هستند. امسال، سال رشد شماست!
منابع: