نمونه‌ی ایرانی استارتاپ‌های موفق خارجی
امروزه اسم بسیاری از استارتاپ‌های موفق مانند دیجی کالا، اسنپ و کافه بازار به گوش همه ما خورده است. حتی در مقیاس کوچک‌تر می‌بینیم که فلان دوستمان به اصطلاح یک استارتاپ زده یا فلان ساختمان شهر فقط مخصوص شرکت‌های استارتاپی است. اما بیایید پیش از آنکه نمونه‌های موفق استارتاپ‌های خارجی در ایران را بررسی کنیم، ببینیم بین استارتاپ و بیزینس‌های سنتی چه تفاوتی وجود دارد و نمونه‌های موفق این کسب‌وکارهای اینترنی که در ایران هم حضور دارند کدامند؟ در ادامه این مقاله به همه این سوال‌ها پاسخ داده‌ایم.
استارتاپ چیست؟
استارتاپ یا همان کسبوکار اینترنتی، شرکت‌های کوچکی هستند که معمولا توسط یک یا چند سرمایه‌گذار انحصاری تاسیس می‌شوند. این بیزینس‌های اینترنتی معمولا محصول یا خدماتی را به بازار عرضه می‌کنند که یا اصلا در بازار وجود ندارد یا عرضه آن کم است. در مراحل اولیه راه‌اندازی یک استارتاپ، هزینه آن‌ها معمولا از درآمد بیشتر می‌شود، زیرا استارتاپ‌ها تمایل دارند در اول کار محصولشان را به قیمت به شدت پایینی بفروشند تا مشتریان زیادی جذب کنند. به همین دلیل است که کسب‌وکارهای اینترنتی برای اوایل کار و تامین هزینه‌ها تصمیم به جذب سرمایه می‌گیرند.
استارتاپ‌های موفق جهان و نمونه ایرانی آن‌ها
در ادامه این نوشته، موفق‌ترین استارتاپ‌های جهان که نمونه ایرانی مشابه دارند را به شما معرفی کرده‌ایم.
اوبر (Uber)
داستان موفقیت اوبر کم حاشیه ندارد اما در عین حال داستانی الهام‌بخش برای کارآفرینان جدید است. اوبر در واقع یک اپلیکیشن حمل و نقل و کرایه تاکسی است که ایده آن اولین بار به ذهن تراویس کالانیک و گرت کمپ رسید و در سال 2008 تاسیس شد. داستان از جایی شروع شد که این دو نفر در یک شب زمستانی در پاریس نتوانستند تاکسی پیدا کنند و با خودشان گفتند چه خوب می‌شد اگر امکان کرایه تاکسی از طریق گوشی‌های همراه وجود داشت. Uber Technologies به طور رسمی در سال 2009 تاسیس شده و به سرعت به با ارزش‌ترین استارتاپ جهان تبدیل شد. در حال حاضر اوبر فقط یک بیزینس کرایه تاکسی نیست بلکه زیر مجموعه‌هایی مانند Uber eats دارد که می‌توان از طریق آن غذا سفارش داد. از معادل‌های ایرانی اوبر می‌توان به اسنپ و تپسی اشاره کرد.
نتفلکیس (Netflix)
نتفلیکس در اصل یک سرویس اجاره DVD بود که فیلم‌ها را از طریق پست به شما ارسال می‌کرد و شما باید برای اجاره آن DVD در بازده زمانی مشخص پول پرداخت می‌کردید. درست مانند ویدیو کلوپ‌های قدیمی داخل ایران! این سرویس اجاره‌ای ساده در حال حاضر بیش از 30 میلیارد دلار ارزش دارد. نتفلیکس ثابت کرد که چگونه عوض کردن روش بازاریابی می‌تواند در رشد بیزینس‌های اینترنتی موثر باشد. نتفلیکس هر چه قدر هم که تغییر کرده باشد در یک مورد ثابت ماند: عرضه خدماتی که رقبایش حتی فکر آن را نمی‌کردند. برای مثال هنگام ارسال DVD، نتفلیکس تنها استارتاپی بود که فیلم را به خانه‌ها ارسال می‌کرد. هنگامی هم که به یک سرویس پخش اینترنتی تبدیل شد جزو معدود پلتفرم‌هایی بود که فیلم‌ها را بدون تبلیغ پخش کرده یا حتی تمام قسمت‌های یک سریال را یکجا روی پلتفرم قرار می‌داد. نتفلکیس در حال حاضر یکی از غول‌های دنیای رسانه است. از نمونه‌های ایرانی این پلتفرم می‌توان به نماوا و فیلیمو اشاره کرد.
ایر بی ان بی (Airbnb)
یکی از الهام بخش‌ترین داستان‌های موفقیت استارتاپی، بدون شک داستان Airbnb است. برایان چسکی و جو گبیا پس از مهاجرتشان به نیویورک متوجه شدند در روزهایی که کنفرانس‌های بزرگ و مهم در این شهر برگزار می‌شود، شهر به دلیل هجوم جمعیت با کمبود هتل و اتاق مواجه می‌شود. خلاصه این دو نفر یک راه عالی برای به دست آوردن کمی پول اضافه با اجاره اتاقشان به دیگر افراد دیدند و سایت Airbnb را در سال 2007 راه‌اندازی کردند. با این حال Airbnb یک شبه به موفقیت نرسید و سال‌ها طول کشید تا بنیانگذاران این استارتاپ بتوانند بودجه کافی دریافت کنند و دوباره سال‌ها طول کشید تا به سود برسند. امروزه ارزش این کسبوکار اینترنتی بیش از 3.4 بیلیون دلار است که به ما نشان می‌دهد داشتن یک ایده عالی و در عین حال ساده تا کجا می‌تواند پیش برود. معادل ایرانی Airbnb را می‌توان در اپلیکیشن‌هایی مانند جاباما، شب و هومسا مشاهده کرد.
آمازون (Amazon)
آمازون کارش را در سال 1995 فقط به عنوان سایت فروش کتاب شروع کرد. درست است که این استارتاپ کارش را از گاراژ جف بزوز شروع کرد اما در همان ماه اول افتتاح موفق شد تا به 50 ایالت آمریکا و 45 کشور مختلف کتاب بفروشد. در حال حاضر آمازون به یکی از بزرگترین پلتفرم‌های فروش تبدیل شده که شما در آن می‌توانید تقریبا هر چیزی را پیدا کنید. آمازون همچنین چند بیزینس اینترنتی دیگر به عنوان زیرمجموعه خود از جمله IMDb، Twitch و Whole Foods Market دارد. آمازون در حال حاضر 331/21 دلار سود خالص به دست می‌آورد. نمونه مشابه آمازون در ایران استارتاپ دیجی‌کالا است.
هلو فرش ( HelloFresh)
هلو فرش حدود ده سال پیش در سال 2011 کار خودش را در آلمان شروع کرد. هدف این شرکت این بود که عادات خرید و آشپزی افراد که به طور روزمره با آن درگیر هستند را عوض کند. نحوه کار این استارتاپ به این صورت است که شما غذایی که می‌خواهید امروز بپزید، برای مثال پیتزا را انتخاب می‌کنید. سپس این پلتفرم مواد اولیه کافی برای درست کردن یک پیتزای یک نفره را همراه با دستور پختش برای شما ارسال می‌کند. مواد اولیه همه تازه بوده و شما هیچ اسرافی نخواهید داشت. موفقیت هلو فرش بیشتر به خاطر داشتن یک زنجیره تامین مواد غذایی قدرتمند و سریع است. این کسبوکار اینترنتی در حال حاضر بیش از 8 میلیون کاربر فعال داشته و درآمد اینترنتی‌اش 6 بیلیون یورو تخمین زده می‌شود. هلو فرش همچنین در 17 کشور دنیا فعالیت دارد. نمونه مشابه این بیزینس اینترنتی در ایران ایزی‌پز است.
لیفت (Lyft)
بنیانگذاران Lyft، لوگان گرین و جان زیمر، این پلتفرم را در سال 2012 به عنوان زیرمجموعه شرکت موجود خود یعنی Zimride ساختند. Zimride یک شرکت کارپولینگ بود که به سفرهای بین شهری طولانی کمک می‌کرد. کارپولینگ که در فارسی به آن هم‌پیمایی نیز گفته می‌شود همان به اشتراک گذاشتن خودرویتان با افراد غریبه است. برای مثال شما می‌خواهید یک سفر بین شهری داشته باشید و اتفاقا ماشینتان هم خالی است. می‌توانید در اپلیکیشن لیفت درخواست یک همسفر کنید تا هم در راه تنها نباشید هم هزینه‌های رفت و آمد را نصف کنید. بنیانگذاران لیفت بعد از مدتی از پتانسیل بازار کارپولینگ در دنیای اینترنت آگاه شدند.
اسکوئر (Square)
مانند بسیاری از بیزنیس‌های آنلاین Square هم برای حل یک مشکل کوچک به وجود آمد. یک روز یکی از بنیان گذاران این استارتاپ به نام جیم مک‌کلوی می‌خواست یک ظرف شیشه‌ای هنری که 2000 دلار قیمت داشت و ساخته دست خودش را بود را بفروشد. مشکل اینجا بود که جیم کارت‌خوان نداشت و مشتری هم 2000 دلار پول نقد نداشت. اینجا بود که او با کمک جک دورسی (یکی از بنیانگذاران توییتر) یکی از اولین برنامه‌های پرداخت موبایلی را در سال 2009 تاسیس کردند. شرکت اسکوئر در حال حاضر نام خودش را به بلاک (Block) تغییر داده و در زمینه رمز ارزها فعالیت می‌کند. از نمونه‌های اپلیکیشن‌های پرداخت اینترنتی در ایران می‌توان به آپ و دیجی‌پی اشاره کرد.
جمع‌بندی
وقتی در مورد استارتاپ‌های موفق بحث می‌کنیم با دریای بی انتهایی از اطلاعات و نمونه‌های مشابه مواجه می‌شویم. در مقاله بالا سعی کردیم به طور خلاصه مفهوم استارتاپ و چند نمونه موفق از کسب‌وکارهای اینترنتی را که نمونه ایرانی دارند به شما معرفی کنیم. شما چه بیزینس‌های اینترنتی معروفی می‌شناسید؟
منابع: