ارزش‌های اصلی کسبوکار چیست و چگونه ارزش‌های خود را انتخاب می‌کنید؟
فرقی نمی‌کند که در چه حوزه‌ای کار می‌کنید و ارائه‌دهنده‌ی چه نوع محصول یا خدماتی هستید. داشتن مجموعه‌ای از اصول راهنما به‌عنوان ارزش‌های اصلی کسبوکار، هم به شما و هم به کارکنان شما کمک می‌کند تا اهداف کاری خود را بهتر درک کنید. ضمن اینکه، وجود این اصول به مشتریانتان هم کمک می‌کند تا درک بهتری از عملکرد شرکت شما داشته باشند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ این ارزش‌های اصلی کسبوکار خود را در وب‌سایت یا حتی در دفتر کارشان قرار می‌دهند. بدون شک چنین شرکت‌هایی، زمان زیادی را صرف کرده‌اند تا بتوانند بر اساس اطلاعات کسب شده و تحلیل و ارزیابی بازخوردهایی که دریافت کرده‌اند، به ارزش‌های اصلی خود برسند. فهرستی که بدون شک ارزش‌هایی مانند نوآوری، تنوع، کار تیمی و مشتری‌مداری، سرفصل‌های اصلی آن هستند.
منظور از ارزش‌های اصلی کسبوکار چیست؟
ارزش‌های اصلی کسبوکار مجموعه اصولی هستند که نسبت به تمام فعالیت‌های آن شرکت از جمله نحوه‌ی شکل‌گیری ساختار شرکت، مدیریت کارکنان، عملکرد و تعامل آن شرکت با مشتریانش، آگاهی‌رسانی می‌کنند. این ارزش‌ها وظیفه دارند که فرهنگ آن شرکت، اصول و اخلاقیاتی را تعیین کنند که نشان‌دهنده‌ی نحوه‌ی تعامل مدیران و کارکنان آن شرکت با یکدیگر، با مشتریان و با عموم مردم باشد. نکته‌ی مهم در خصوص ارزش‌های اصلی کسبوکار این است که هیچ استثنایی ندارند؛ همه‌ی افراد به‌ویژه مدیران و عوامل اجرایی باید نسبت به این اصول، پایبند باشند.
زمانی که ارزش‌های اصلی یک شرکت بادقت و حساسیت بالایی تعیین و در تمام امور آن جاری شوند، می‌توانند نقش چشمگیری در کسب سهم بازار و موفقیت آن شرکت داشته باشند. شک نداشته باشید که صرف زمان برای مشخص ساختن این ارزش‌ها و تبدیل آن‌ها به یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر کسب‌وکارتان، بسیار بیشتر از آنچه که فکرش را می‌کنید ارزشش را دارد.
نمونه‌هایی از ارزش‌های اصلی کسبوکار
ارزش‌های اصلی شرکت شما باید اختصاصی و منحصر به کسبوکار، صنعت، یا مکان فعالیت شما باشند. بعضی از شرکت‌ها ارزش‌های بسیار خاص و متمایزی دارند. کسب‌وکارهای دیگری هم هستند که ممکن است در عین استفاده از کلمات و اصطلاحات مشترک با دیگران، دلایل و تفسیرهای متفاوتی برای این ارزش‌ها داشته باشند. برای مثال، نمونه‌هایی از ارزش‌هایی که برخی شرکت‌ها در قالب کلمات و عبارت‌های نسبتاً ساده‌ای بیان کرده‌اند عبارت‌اند از:
- سازنده‌ی شکلات لینت می‌گوید: «ما برای برتری و نوآوری تلاش می‌کنیم و توانمندسازی و همکاری را در فرهنگ کارآفرینی می‌پرورانیم. ما مسئولانه عمل می‌کنیم و برای رسیدن به فردایی پایدار، اهمیت قائلیم»
- مدیریت هتل هایت رویکرد ساده‌تری دارد. او می‌گوید: «احترام، صداقت، فروتنی، همدلی، خلاقیت و سرگرمی، ارزش‌های اصلی مشترک ما هستند»
- شرکت نتفلیکس هم فهرستی از ارزش‌های اساسی مانند شجاعت و اشتیاق را، با بیان نمونه‌هایی از هرکدام به اشتراک می‌گذارد. در مرحله‌ی بعد تلاش می‌کند تا با ذکر مثال‌هایی، نحوه‌ی عملکرد این ارزش‌ها در محیط کار را بررسی نماید.
چطور می‌توانید ارزش‌های اصلی کسبوکار خود را توسعه داده و به کار ببندید؟
انتخاب و همین‌طور جذب ارزش‌های اصلی کسب‌وکارتان، می‌تواند فرایندی طولانی و پیچیده باشد. ضمن اینکه احتمالاً نیاز باشد که هم‌زمان با رشد و گسترش کسب‌وکارتان، مجدداً این مراحل را پشت سر بگذارید.
-
به دنبال منبع الهام باشید
به شرکت‌هایی فکر کنید که برایتان تحسین‌برانگیز هستند. وب‌سایتشان را بررسی کنید و ببینید آیا ارزش‌های اصلی کسب‌وکارشان را داخل وب‌سایتشان قرار داده‌اند؟ ممکن است ارزش‌های شرکت شما اصلاً با ارزش‌های آن‌ها همخوانی نداشته باشد؛ اما آنچه که انتخاب کرده‌اند و شیوه‌ای که آن ارزش‌های آرمانی را عملی می‌کنند، می‌تواند برای شما الهام‌بخش باشد. ضمن اینکه شما می‌توانید فهرستی از این ارزش‌های اصلی را با مثال‌ها و توضیحاتشان تهیه کرده و از آن‌ها به‌عنوان نقطه‌ی شروع استفاده کنید.
-
آنچه که برای خودتان اهمیت دارد را در نظر بگیرید
در یک شرکت کوچک و نوپا، معمولاً ارزش‌های اصلی کسبوکار بازتابی از ارزش‌های شخصی فرد بنیان‌گذار هستند. برای مثال، کارآفرینانی که صداقت را یک ارزش مهم تلقی می‌کنند و در مورد صادقانه‌ترین بازخوردها، حتی اگر خیلی بی‌رحمانه باشند هم قدردان هستند، احتمالاً صداقت را یکی از مهم‌ترین ارزش‌های اصلی کسب‌وکارشان هم قرار می‌دهند.
شما هم به‌عنوان یک بنیان‌گذار به این فکر کنید که چه چیزی الهام‌بخش شما در راه‌اندازی کسب‌وکارتان بوده، چه چیزی به شما انگیزه‌ی کارکردن می‌دهد، از چه چیزی در کار خود لذت می‌برید و دوست دارید که کارمندان و مشتریانتان چه احساس و چه رفتاری داشته باشند.
همچنین، نحوه‌ی عملکرد شرکتتان در حال حاضر را هم در نظر بگیرید. عملکرد فعلی کسب‌وکارتان چه ارزش‌هایی را نشان می‌دهد، تمایل دارید که کدام یک از این ارزش‌ها را حفظ کنید و می‌خواهید که کدام یک از آن‌ها را به‌عنوان هدف آرمانی خود تعیین کنید؟
-
دنبال دریافت اطلاعات باشید
توسعه‌ی ارزش‌های اصلی کسبوکار، برای شرکت‌های کوچک می‌تواند به یک فرایند مشارکتی تبدیل شود. برای مثال ممکن است نیاز باشد با فردی همکاری کنید که بتواند با زبانی مناسب، بهترین ویژگی‌های شرکت شما را توصیف کند. حتی بعضی از شرکت‌ها برای کارمندانشان فرم‌هایی می‌فرستند و از آن‌ها می‌خواهند که نظرشان را در مورد فرهنگ شرکت و آن ویژگی که از نظر آن‌ها شرکت را منحصربه‌فرد می‌کند، بیان کنند.
به یاد داشته باشید که فرایند انتخاب ارزش‌ها، تعریف معنای آن‌ها و جستجو برای دریافت اطلاعات بیشتر، بسته به موقعیت کسب‌وکارتان ممکن است بارها تکرار شود. ضمن اینکه به‌هیچ‌وجه قرار نیست نتیجه‌ی نهایی، بازتاب‌دهنده‌ی خواسته‌ها و یا احساسات تمام افراد باشد. درهرحال ممکن است برخی از کارمندان شما، با ارزش‌های اصلی انتخابی شما احساس همسو بودن نداشته باشند.
-
ارزش‌های انتخابی خود را به شکل مکتوب درآورید
زمانی که ارزش‌های اصلی کسبوکار خود را انتخاب کردید، آن‌ها را مکتوب کنید یا به شکل یک بیانیه درآورید. ضمن اینکه می‌توانید برای جلوگیری از هرگونه سردرگمی احتمالی و یا تفسیر نادرست، توضیح دهید که این ارزش‌ها برای شرکت شما چه معنایی دارند، فرهنگ شرکت چطور به آن‌ها تجسم می‌بخشد، و کارکنان چطور می‌توانند از آن‌ها برای هدایت کار خود استفاده کنند.
-
به ارزش‌های اصلی کسبوکار خود جامه‌ی عمل بپوشانید
قبول داریم که به‌کاربستن این ارزش‌ها، در تمام بخش‌های شرکت می‌تواند به کار چالش‌برانگیزی تبدیل شود. برای مثال، اگر حمایت از رشد شخصی یکی از ارزش‌های اصلی کسبوکار شما محسوب می‌شود، پس باید برنامهای برای حمایت از آرزوها و موفقیت کارکنان خود داشته باشید. معنای واقعی چنین ارزشی این است که حتی ممکن است یک روز، به یکی از کارمندان خود کمک کنید تا کار بهتری خارج از شرکت شما پیدا کند. چرا که این بخشی از ارزش‌های شرکت شما محسوب می‌شود.
به عنوان مثالی دیگر، ممکن است «پایداری» یکی از ارزش‌های اصلی کسبوکار شما تعیین شود. در چنین وضعیتی آیا حاضرید بزرگ‌ترین مشتری خود را به‌خاطر آلوده‌کننده بودن کنار بگذارید؟ یا ممکن است محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین محصول خود را به این دلیل که از پلاستیک ساخته شده، حذف کنید؟
بدون شک این اقدام، کار ساده‌ای نیست. همان‌طور که شرکت‌های زیادی هستند که اقدام به سبزشویی می‌کنند، و با رفتارهایی که به‌ظاهر دوستدار محیط‌زیست هستند، هم به محیط‌زیست آسیب می‌رسانند هم به انسان‌ها. البته برای مواجهه با چنین اظهارات نادرستی و خدشه‌دار کردن اعتبار یک شرکت، به کندوکاو چندان عمیقی هم نیازی نیست!
-
به اقدامات همسو با ارزش‌های اصلی کسب‌وکارتان پاداش بدهید
شما می‌توانید با پاداش‌دادن به کارمندانی که اقداماتشان همسو با ارزش‌های اصلی کسبوکار شما است، پذیرش و ادغام این ارزش‌ها در شرکتتان را تشویق کنید. برای مثال ممکن است که بررسی این ویژگی‌ها در افراد مختلف، نقش چشمگیری در شانس استخدام و یا ترفیع گرفتنشان داشته باشد. ضمن اینکه ممکن است بخواهید برای آن دسته از کارمندانی که ارزش‌های شرکت را به بهترین وجه رعایت می‌کنند، جوایز ویژه‌ای در نظر بگیرید.
-
ارزش‌های خود را مرور کنید
بسیاری اوقات لازم است که همراه با رشد و گسترش یک کسبوکار، ارزش‌های اساسی آن شرکت هم تغییر کند. مخصوصاً اگر این رشد با تغییر عمیقی همراه باشد. برای مثال ممکن است یک شرکت با شرکت دیگری ادغام شود، مالکیت آن واگذار شود و یا با گسترش به صنایع و مناطق جدید همراه شود. پس همواره، و در مقاطع مختلف ارزش‌های اصلی کسبوکار خود را ارزیابی کنید. اگر از وضعیت موجود راضی بودید، می‌توان به این نتیجه رسید که شرکت با رعایت اصول و ارزش‌ها، فعالیتش را به‌درستی پیش می‌برد. اگر هم که از وضعیت فعلی راضی نبودید، باید بررسی کنید تا به این نتیجه برسید که کدام بخش از ارزش‌ها و یا شرکتتان به تغییر نیاز دارد.
ارزش‌های اصلی کسبوکار نقطه‌ی شروع یک تجارت موفق هستند
زمانی که می‌خواهید ارزش‌های اصلی کسب‌وکارتان را انتخاب کنید، لازم است از خودتان بپرسید: «آیا این ارزش‌ها عمل محور هستند؟ آیا می‌توانند معنا و مضمون اصلی برند من را بازتاب دهند؟ آیا این ارزش‌ها، دلیلی برای وجود و ادامه‌ی فعالیت این شرکت ارائه می‌دهند؟»
به‌خاطر داشته باشید که قرار نیست ارزش‌های اصلی کسبوکار شما صرفاً کلمانی زیبا و فریبنده باشند. بلکه این ارزش‌های قرار است چارچوب و راهنمای عملکرد اعضای شرکت شما باشند. این ارزش‌های اصلی قرار است تشویق‌کننده‌ی رفتارهای مثبت محل کار شما باشند؛ اتفاقی که باعث بالابردن روحیه‌ی کارمندان شده و زمینه‌ساز موفقیت شرکت شما می‌شود.
منابع: